زندگی بشر از ابتدا با نور ارتباط تنگاتنگی داشته ، حس بینایی مهمترین حس انسان است و برای بهره بردن از آن به وجود نور وابسته می باشد. با کشف آتش، اولین فرم استفاده بشراز نور مصنوعی برای روشنایی اطرافش در شب ، شکل گرفت. انسان های غارنشین از آتش برای روشنایی ، گرما و پخت وپز استفاده می کردند . سیر تکامل روشنایی از مشعل هایی که از چربی حیوانی و روغن گیاهی به عنوان ماده سوختی بهره می بردند، تا شمع و بعدها چراغ نفتی تغییر پیدا نمود .این منابع نوری ضعیف بودند و تنها بعد از غروب خورشید در خانه ها مورد استفاده قرار می گرفتند و اصولا نیازی به استفاده از نور مصنوعی بمنظور طولانی تر کردن روز کاری حس نمی شد .

با شروع انقلاب صنعتی دراواخر قرن هفدهم و شروع قرن هجدهم میلادی نیاز انسان جهت تامین روشنایی محیط های کاری تشدید پیدا کرد .الساندر ولتا، فیزیکدان ایتالیایی، در سال 1775 الکتروفور را برای انتقال الکتریسیته ساکن ایجاد نمود و پس از آن در سال 1801 پیل الکتریکی را اختراع کرد. با اختراع پیل الکتریکی امکان ایجاد جریان برق فراهم گشت و در نتیجه آن امکان آزمایش‌های گوناگون برای استفاده از الکتریسیته در تامین روشنایی شکل گرفت . در سال 1802 وسیلی ولادیمیروویچ پتروف به لطف ساختمان بزرگ خود و قرار دادن حدود 4200 دیسک مس و روی توانست قدرتمندترین شمع ولتائیک در آن زمان را با روش اثر قوس الکتریکی کشف کند . سال 1809 سر هامفری دیوی بریتانیایی توانست لامپ قوس الکتریکی را که باعث روشنایی محدود محیط اطراف می شد اختراع کند . در سال 1831 نیز مایکل فارادی توانست تولید جریان الکتریکی با تغییر میدان مغناطیسی را کشف نماید .نمونه ابتدایی لامپ الکتریکی توسط هاینریش گوبل در سال 1854 میلادی اختراع شد ، اما تمام اینها جوابگوی نیاز بشر نبود.

در آن زمان دانشمندان بسیاری سعی در ساخت منبع روشنایی ثابت و کاربردی داشتند تا پس از آزمایش های متعدد در 21 اکتبر 1879 توماس ادیسون مخترع آمریکایی توانست اولین لامپ را در دنیا را روشن کند. در سال 1880 نخستین نیروگاه مولد برق با جریان مستقیم نیز توسط ادیسون در نیویورک، راه اندازی شد و توانست بخشی از شهر نیویورک را روشن کند. در سال 1891 نیکلا تسلا نیروگاه جریان برق متناوب را راه اندازی کرد و توانست سیستم جریان مستقیم ادیسون را شکست دهد ، در سالهای بعد دانشمندانی مانند والتر نرنست ، ویلیام ویتنیو ، ساندور جاست و فرنس هانامان ، ویلیام دیوید کولیدج ، ایروینگ لانگمویر و ماروین پیپکین با تلاشهای خود توانستند لامپ ادیسون را تکمیل و لامپهای مانند تنگستن و لامپ های گازی را به جهان عرضه کنند .

تامین نور از طریق انرژی خورشیدی

همزمان با شکل گیری لامپ ، آلکساندر ادمون بکرل نیز در سال 1839 پدیده فتو ولتاییک را کشف نمود و در سال 1883 چارلز فریتس اولین سلول خورشیدی سلنیومی را ساخت و پس از آن راسل اوهل در سال 1941 سلول خورشیدی مدرن را اختراع کرد .

ورود برق و روشنایی به ایران

در سال 1885 میلادی (1264 شمسی) اولین مولد برق به دستور ناصرالدین شاه قاجار توسط محمد حسن امین الضرب به ایران وارد شد و باعث روشنایی کاخ گلستان گردید و دو سال بعد نیز در تکیه دولت مراسم عزاداری و تعزیه گردانی سیدالشهداء را با نور خود رونق داد. تمامی این تلاش ها باعث شد تا امروزه بعد از غروب خورشید بتوانیم به راحتی نور و روشنایی را در کنار خود و عزیزانمان داشته باشیم.